Klub Koników Wiatrem Bujanych

Przyjemna opowiastka, stworzona dwukrotnie przez Pratchetta. Raz za jego nastolęctwa (wersja z 1971), a drugi raz za dojrzałości (poprawki z 1992). Punkt wyjścia jest prosty - a co, gdyby w naszym dywanie żyły maciupkie ludziki, dla których włosie dywanu byłyby niczym drzewa?  Nie wiem czy to wynik fascynacji roztoczami czy tylko rozbuchana wyobraźnia. Czyta się to lekko, leniwie unosząc się z nurtem opowieści. Opowieści o spokojnych Munrungach, skorych do bitki Zwinnach czy znających przeszłość (a niekiedy i przyszłość, i to we wszystkich jej odsłonach) Wightach.  Oczywiście pojawiają się komplikacje, a nawet coś na kształt wątku romantycznego. I spora dawka nienachalnego humoru. A przede wszystkim zapowiedź wspaniałości Świata Dysku.  Info dla osób niewidomych: soczyście zielona okładka przedstawia mrowie charakternych ludzików, przeciskających się pomiędzy grubymi włosami Dywanu. Narysowani są zadziornie, jak na Paula Kidby'ego przystało.

A ja wychodzę. Bo jestem zła na jej tatę. Jak można tak porzucić dziecko? Mama jej umarła, tata pływa po morzach i króluje. I ok, dziecko samodzielne i silne nad wyraz. Tylko czy to ma być w porządku, że niby wszystko umiesz, masz 8 czy 9 lat, radź sobie samo? Poza tym męczy mnie to odmienianie słowa Murzyn przez wszystkie przypadki. Ta wieczna egzotyzacja dzieci o ciemnym kolorze skóry. Ten totalny brak wiedzy o tym, jak naprawdę żyją. I to poczucie wyższości Tommy'ego wobec Anniki. Bo jest starszy i jest chłopcem, to z automatu uważa ją za głupią beksę. A po chwili sam beczy.  I tak, wiem, że to tylko metafora i że książki o Pippi powstały dobrych kilkadziesiąt lat temu. Po prostu męczy mnie to. A Pippi najprawdopodobniej ma ADHD. Tyle w temacie. I tak ją uwielbiam. Ale Pippi, nie wyżej wymienione kawałki opowieści o niej. Źle się zestarzały. Info dla osób niewidomych: po intensywnie chabrowym tle maszeruje Pippi. Jej rude warkoczyki sterczą na boki, w ręku trzyma skórzaną torbę ...

Mocny debiut. Autorka samej siebie nie oszczędza. Bez litości pokazuje swój ból, strach, zawód jeden po drugim, ale też nadzieję i radość. Radość mimo wszystko i radość wdzięczności.  A wszystko ujęte celnie. Bez jednego zbędnego słowa.  I nie, nie będę nazywać. Dotknijcie tego sami. Znajdziecie siebie, a może i kogoś bliskiego.  Ja znalazłam. Info dla osób niewidomych: na beżowym tle zielony tytuł, wypisany elegancką, lekko staroświecką czcionką. Nad nią zdjęcie postaci w ciemnej kurtce i spodniach, idącej przed siebie. Za nią biegnie pies. Wszystko to rozgrywa się na jakimś polu, wczesną wiosną lub późną jesienią. Słońce świeci dość mocno, a obie postaci - ludzka i psia, są od nas odwrócone tyłem. Przez co może to być każdy, choć raczej będzie to każda, sądząc z kształtu nóg i ramion. 

Dawno już tak poetyckiego reportażu nie czytałam. A przy tym tak osadzonego w dotykalnym. Tak bezbronnego, bo przecież tylu ludzi z Odrzanii może powiedzieć "sprawdzam". Tylu z Wiślanii obrazić się. Tylu Kresowiaków dziwnie się poczuć. Zbigniew Rokita stawia pytania o historię i pamięć, o polskość i lokalność, o piękno oczywiste i to bardziej ukryte, o przenikanie się ról oprawców i ofiar, ściągających i ściganych. Czyta się jego tekst lekko, zanurzając się w nim jak w wody jeziora. Po wyjściu stając się nie całkiem tym samym, który wchodził. Jeden reportaż, a tyle wrażeń. Info dla osób niewidomych: okładka o barwie przydymionej rdzy. Na środku szpikulec, za nim trzy półkola, a dalej promienie jak z reflektora. Napisy białe, czcionka prosta. 

Komiks ładny, choć bardzo zachowawczy. Przedstawione w nim odkrywczynie nie mówią normalnie, lecz wygłaszają swoje kwestie. Głównie po to, by czytelniczka/czytelnik mogła/mógł pojąć, czym w ogóle się zajmowały.  O części z nich są rozbudowane komiksy. O reszcie jedynie krótkie notki biograficzne z portretami. Nie wiedzieć czemu na okładce występuje też kobieta w sari, o której nie ma ani słowa w środku komiksu.  Z plusów - sama idea książki i elegancja rysunku. Z minusów - niedokładność biograficzna, co widać po przypisach do wydania polskiego. I jeszcze to irytujące założenie, że Francja i USA mają swój podział administracyjny. A reszta świata już nie. To nie jest zła rzecz. Po prostu mogłaby być znacznie lepsza. W porządku na start dla młodej dziewczyny lub chłopaka. Trochę za mało, gdy ktoś już w temacie siedzi.  Info dla osób niewidomych: na okładce mamy siedem trzymających się pod ramię kobiet. Xie Yi, Adę Lovelace, Mae Jemison, Marię Skłodowską-Curie, Rosalind Fran...

Najlepszy w tej książce jest tytuł, rozdział o grach zdrowotnych oraz ten o macierzyństwie realnym i babcierzyństwie hipotetycznym. Resztę swobodnie można pominąć, co stwierdzam po lekturze. Było łatwo, ciut zabawnie i kompletnie nie odkrywczo. A może nie nadaję się do czytania tak zwanych babskich książek. Sama nie wiem.  Info dla osób niewidomych: okładka krzyczy, kup mnie, kup! Na turkusowym tle w różowe grochy prezentują się Ewa Winnicka w granatowym cylindrze z fioletowym otokiem i granatowo-fioletowym garniturze, białej koszuli i granatowym krawacie, czyli nowa Marlena Dietrich, oraz Magdalena Grzebałkowska w fuksjowej fryzurze à la Amy Winehouse i fioletowej kiecce z głębokim dekoltem. Nazwiska autorek i tytuł wypisane są Capslockiem w kolorach fuksji, fioletu i żółci. Na bogato.

Pierwszy rozdział dość mętny, kolejne dwa dużo ciekawsze. Autorka stara się oddać perspektywę osobistą (własną i kobiet przychodzących do niej po diagnozę i porady), jak i aktualny stan badań nad autyzmem u dziewcząt i kobiet (na tle tych ogólnych, skoncentrowanych na mężczyznach, szczególnie tych niepełnoletnich, jakby z autyzmu dało się wyrosnąć). A że badań tych było dotąd niewiele, to prym w książce wiodą świadectwa autystek i ich bliskich. Świadectwa przekrojowe, od niemowlęctwa do starości. Dotyczące każdego możliwego aspektu życia. Czytałam to z dużym zainteresowaniem, choć i pewnym trudem. Przede wszystkim przez skąpą ilość obiektywnych danych, ale też przez te wiecznie dzwoniące dzwoneczki. Chwileczkę, to nie wszyscy tak mają? To czym właściwie jest profil neurotypowy? Skoro to spektrum, to gdzie kończy się autyzm, a zaczyna coś innego? ADHD, OCD, trauma, normalność, pardon, neurotypowość? Ile procent ludzi jest w każdej z tych grup i według jakich kryteriów to sprawdzić? I cz...